- Λεπτομέρειες
Όσο πλησιάζει η στιγμή της προσφοράς της αναίμακτης Θυσίας, τόσο και περισσότερο ο Ιερέας αισθάνεται την αναξιότητά του να προσεγγίσει ένα τέτοιο μεγάλο ιερό γεγονός. Όπως ο Τίμιος Πρόδρομος, όταν εκλήθη από τον Ιησού να Τον βαπτίσει, κατελήφθη από φόβο. Όπως λέει ένας ύμνος της Εκκλησίας μας: «Ο Βαπτιστής ετρόμαξε και έτρεμε το χέρι του, όταν είδε εσένα τον αμνόν του Θεού, που καθαρίζει τα αμαρτήματα του κόσμου· κυριεύθηκε από αγωνία και φώναξε: Δέν τολμώ Άγιε Λόγε του Θεού να σε αγγίξω». (βλ. Ιδιόμελον Γ' Ώρας Θεοφανείων). Αυτόν τον ιερό φόβο αισθάνεται και ο Ιερέας, και καταταφεύγει σε μία πολύ συγκινητική προσευχή, που την κάνει αποκλειστικά για τον εαυτό του, για να ταπεινωθεί ακόμη περισσότερο ενώπιον του Μυστηρίου και να εκζητήσει τη θεία ενίσχυση. Μεταξύ άλλων ο Ιερέας λέγει: Αν η διακονία του Θεού είναι κάτι το πολύ μεγάλο και φοβερό ακόμη και για τις ουράνιες Αγγελικές Δυνάμεις, πώς να τολμήσει να διακονήσει τον Θεό ο άνθρωπος, που κάθε μέρα αμαρτάνει. Αν ο Ίδιος ο Κύριος από άπειρη αγάπη στον άνθρωπο δεν ερχόταν στη γη, για να παραδώσει την ιερουργία της λειτουργικής αυτής αναιμάκτου θυσίας -διά των Αγίων Αποστόλων και των διαδόχων τους Επισκόπων και Ιερέων - στην Εκκλησία Του, θα ήταν ανέφικτον άνθρωπος να τολμούσε να πλησιάσει την Αγία Τράπεζα και να λειτουργήσει. Παίρνοντας θάρρος ο Ιερέας από την άπειρη συγκατάβαση του Κυρίου, καταφεύγει στον Χριστό με κατάνυξη και σταθερή ελπίδα και Τον παρακαλεί να καθαρίσει την ψυχή και την καρδιά του από καθε πονηρή συνείδηση· και με τη δύναμη και τη χάρη της Ιερωσύνης, που έλαβε από το Άγιο Πνεύμα, να αξιωθεί ακατακρίτως να ιερουργήσει το Άγιο Σώμα και Αίμα του Κυρίου μας.
- Λεπτομέρειες
Μετά την δοξολογική εκφώνηση του Ιερέα στο τέλος της Ευχής της Εκτενούς, απευθύνουμε ευχές υπέρ των Κατηχουμένων. Ο Διάκονος προτρέπει πρώτα τους Κατηχουμένους να προσευχηθούν για τον εαυτό τους και στη συνέχεια προτρέπει τους πιστούς να προσευχηθούν για τους Κατηχουμένους.
- Λεπτομέρειες
Μετά τα ιερά Αναγνώσματα (Αποστολικό και Ευαγγελικό), και το θείον κήρυγμα, η Εκκλησία αισθάνεται την ανάγκη να προσευχηθεί για όλους τους ευσεβείς και Ορθοδόξους Χριστιανούς, που δέχονται το λόγο του Θεού, φυλάττουν τις εντολές του Ευαγγελίου και αγωνίζονται να ακολουθήσουν τα ίχνη του Χριστού στην καθημερινή τους πορεία. Ο Διάκονος απευθύνει, ως συνήθως τις προτροπές για προσευχή στους πιστούς κι εκείνοι ανταποκρίνονται με το "Κύριε ἐλέησον". Ο δε, Λειτουργός Ιερέας, προ της Αγίας Τραπέζης, χαμηλόφωνα παρακαλεί τον Θεόν να τον αξιώνει με καθαρή συνείδηση να ιερουργεί τα άγια Μυστήρια. Επίσης δέεται ο Ιερέας για τους συμπροευχομένους πιστούς να αξιωθούν να κοινωνήσουν τα Άγια Μυστήρια χωρίς ενοχή και καταδίκη, αλλά με αυτά να κληρονομήσουν την Βασιλεία των Ουρανών.
- Λεπτομέρειες
Αναπόσπαστο τμήμα της θείας Λειτουργίας είναι το θείο Κήρυγμα καθιερωμένο από τους Αποστολικούς χρόνους. Ο Κύριος συνήθιζε και στη Συναγωγή, μετά την ανάγνωση περικοπών από την Παλαιά Διαθήκη να λαβαίνει το λόγο και να ομιλεί προς τον λαό. Ο Ευαγγελιστής Λουκάς μας περιγράφει το πρώτο κήρυγμα του Ιησού στη Ναζαρέτ (Λουκ. 4:16-27). Οι Άγιοι Απόστολοι στις Ευχαριστιακές Συνάξεις των πιστών επίσης έκαναν κήρυγμα. Είναι χαρακτηριστική η περίπτωση του κηρύγματος του αποστόλου Παύλου στην Τρωάδα, που παρέτεινε το λόγο ως τα μεσάνυχτα, οπότε ο νεαρός Εύτυχος αποκοιμήθηκε πάνω στο παράθυρο και έπεσε κάτω από το τρίτο πάτωμα (βλ. Πράξ. 20: 7-11). Υπάρχουν Ιεροί Κανόνες που επιβάλλουν στους Επισκόπους και Πρεσβυτέρους, που προΐστανται της λατρευτικής Συνάξεως των πιστών, κάθε μέρα, και ιδιαίτερα τις Κυριακές να διδάσκουν τον λόγο του Θεού στον κλήρο και στο λαό που συνάγεται στους ναούς. Ο 68ος Αποστολικός Κανών γράφει: "Όποιος Επίσκοπος ή Πρεσβύτερος δεν φροντίζει για τους κληρικούς του, και όλον τον υπόλοιπον λαόν, και δεν τους διδάσκει τα της ευσεβείας δόγματα και έργα, ας αφορίζεται έως ότου διορθωθεί. Εάν όμως επιμένει στην αμέλεια και αδιαφορία του ας καθαίρεται τελείως, αφού αποδεικνύεται ανάξιος ̀ως Επίσκοπος και Πρεσβύτερος-ιερέας».
- Λεπτομέρειες
Το πρώτο Μέρος της θείας Λειτουργίας,"Ἡ Λειτουργία τοῦ Λόγου", όπως λέγεται, φθάνει στο αποκορύφωμά του με την ακρόαση του Λόγου του Θεού. Γνωρίζουμε βέβαια, ότι ο Κύριος, μιλούσε ο Ίδιος στο λαό, αλλά έστελνε και τους Μαθητές Του στις γύρω πόλεις και χωριά να κηρύξουν αυτά που τους είχε διδάξει. Παρόμοια και στη θεία Λειτουργία διαβάζει πρώτα ο Αναγνώστης μια περικοπή από τα Αποστολικά αναγνώσματα της Καινής Διαθήκης και μετά ο Διάκονος ή ο Ιερέας την καθωρισμένη περικοπή από τα τέσσερα ιερά Ευαγγέλια. Με το Ιερό Ευαγγέλιο μας μιλάει ο Ίδιος ο Χριστός. Επομένως πρέπει να Τον ακούσουμε προσεκτικά. Και όχι απλώς να Τον ακούσουμε, αλλά και να προσπαθήσουμε να κρατήσουμε τα λόγια του Χριστού στην καρδιά μας και να τα τηρήσουμε. Για τον σκοπό αυτό η Εκκλησία προσπαθεί να βοηθήσει τα παιδιά της να συμμαζέψουν το νου τους από άλλα θέματα που τους απασχολούν, και με όλη τους την προσοχή να ακούσουν τα λόγια του Θεού, που σε λίγο θα αναγνωσθούν. "Πρόσχωμεν", αναφωνεί ο Διάκονος προς το εκκλησίασμα, προτού αρχίσει η ανάγνωση του Αποστολικού Αναγνώσματος. Δεύτερη προειδοποίηση: "Σοφία"! Και πάλιν επαναλαμβάνει το "Πρόσχωμεν". Παρόμοιες και μάλιστα πιο έντονες προτροπές απευθύνονται στους πιστούς και προ της αναγνώσεως του Ιερού Ευαγγελίου: "Σοφία! Ὀρθοί! Ἀκούσωμεν τοῦ ἁγίου Εὐαγγελίου! Εἰρήνη πᾶσι". Επί πλέον ο Ιερέας απευθύνει ειδική Ευχή, πριν από την ανάγνωση του Ιερού Ευαγγελίου με την οποία ζητούμε να μας χαρίσει ο φιλάνθρωπος Κύριος το καθαρόν και αγνό φως της γνώσεως του Θεού και να ανοίξει τα μάτια της ψυχής και της διανοίας για να κατανοήσουμε τα νοήματα του Ευαγγελίου Του. Επίσης να φυτέψει στις καρδιές μας τον βαθύ σεβασμό προς τις εντολές Του, έτσι ώστε να κατανικήσουμε τα άνομα σαρκικά πάθη, καί να φρονούμε και να πράττουμε όσα ευχαριστούν τον Κύριόν μας.