"Εὐαγγελίζου, γῆ, χαράν μεγάλην"
Εορτή ύψιστης χαράς η σημερινή για ολόκληρη την ανθρωπότητα. Το "Χαῖρε" του Αρχαγγέλου Γαβριήλ προς την Παρθένον της Ναζαρέτ είχε τις προεκτάσεις του προς κάθε άνθρωπον, όλων των γενεών. Οι ύμνοι της εορτής διαλαλούν τη χαρά: -"Σήμερον χαρᾶς εὐαγγέλια"· "Σήμερον ἅπασα κτίσις ἀγάλλεται"· "Εὐφραινέσθω ἡ κτίσις, χορευέτω ἡ φύσις ὅτι ἀρχάγγελος Παρθένῳ μετά δέους παρίσταται και το χαῖρε κομίζει τῆς λύπης ἀντίθετον" (Δοξαστικόν Αἴνων).
Στον κήπο της Εδέμ, μετά την παρακοή, η λύπη κυριάρχησε στην καρδιά της Εύας. Σήμερα, η νέα Εύα, η Παρθένος Μαρία με την υπακοή της στο Θεό γίνεται αιτία χαράς για όλον τον κόσμο.
Στον κήπο της Εδέμ, το φίδι, "ὁ ὄφις ὁ μέγας ὁ ἀρχαῖος, ὁ καλούμενος Διάβολος καί Σατανᾶς" (Αποκαλ. 12,9) αποπλάνησε την Εύα και την απομάκρυνε από το Θεό. Στη Ναζαρέτ ο Αρχάγγελος Γαβριήλ απευθύνει στη νέα Εύα, στην Παρθένο Μαρία, ως σε εκπρόσωπον του ανθρώπινου γένους, το "ὁ Κύριος μετά σοῦ"· και επανασυνδέεται ο άνθρωπος με τον Θεό. Και μάλιστα, με την ενανθρώπηση του Υιού του Θεού, αναμορφώνεται η ανθρώπινη φύση και λαμβάνει το αρχαίον κάλος. Ο Ιησούς ως νέος Αδάμ τιμά και δοξάζει την ανθρώπινη φύση και την αποκαθιστά στην κατάσταση που ήταν προ της πτώσεως.
Γι' αυτό και ψάλλουμε ευφρόσυνα: "Σήμερον χαρᾶς εὐαγγέλια". "Τό ἀπ' αἰῶνος μυστήριον ἀνακαλύπτεται σήμερον, καί ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ Υιός άνθρώπου γίνεται...ἄνθρωπος γίνεται Θεός ἵνα Θεόν τόν Ἀδάμ ἀπεργάσηται" (Δοξαστικόν Αίνων). Από το γεγονός αυτό, αρχίζει να ξετυλίγεται το σχέδιον του Θεού για την σωτηρία του ανθρώπου. Απύθμενη η αγάπη του Τριαδικού Θεού προς τον άνθρωπο.
Θα πρέπει όμως να εξαρθεί και η συμβολή της Αειπαρθένου Μαρίας στην εκπλήρωση του σχεδίου του Θεού, για τη σωτηρία του ανθρώπου.
Ο Θεός, έκρινε ότι θα έπρεπε να υπάρξει και εκ μέρους του ανθρώπου ελεύθερη αποδοχή του σχεδίου Του, για την αναγέννηση και σωτηρία του κόσμου. "Ὅταν ἦλθε τό πλήρωμα τοῦ χρόνου" ( Γαλ. 4,4), η κατάλληλη ώρα, ο Θεός, ως άξιον εκπρόσωπο του ανθρωπίνου γένους , για να υπηρετήσει στο έργο της σωτηρίας του κόσμου, επέλεξε την αγνή κόρη της Ναζαρέτ, την Παρθένον Μαρία. Όπως περιγράφει ο Ευαγγελιστής Λουκάς, ο Θεός έστειλε τον Αρχάγγελο Γαβριήλ στην Παρθένο Μαρία να της αναγγείλει ότι αυτή είναι απ' όλες τις γυναίκες, η ευλογημένη, η διαλεγμένη να γίνει η Μητέρα του Υιού Του. Όμως δεν την υποχρεώνει· την αφήνει ελεύθερη να αποφασίσει και η ίδια. Από τον γνωστό διάλογο της Παρθένου με τον Αρχάγγελο βλέπουμε ότι, όταν βεβαιώθηκε η Παρθένος ότι αυτό ήταν το θέλημα του Θεού πρόθυμα υπάκουσε, και απάντησε ταπεινά: "Ἰδού ἡ δούλη Κυρίου· γένοιτό μοι κατά το ρῆμα σου" (1,38). Με την υπακοή της αυτή η νέα Εύα, επανορθώνει την ανυπακοή της πρώτης Εύας.
Εδώ ας παραθέσουμε ένα ενδιαφέρον απόσπασμα από σχετική Ομιλία του Αγίου Νικολάου Καβάσιλα: "Δεν θα ήταν δυνατόν να θελήσει ο Θεός να κατεβεί στη γή, αν δεν υπήρχε το κατάλληλο πρόσωπο που θα Τον υποδεχόταν και θα ήθελε να διακονήσει στο έργο της σωτηρίας. Ούτε πάλι ήταν δυνατό να πραγματοποιηθεί το θέλημα του Θεού για τη σωτηρία μας, αν δεν πίστευε σ’ αυτό η Παρθένος και δεν δεχόταν να διακονήσει. Αυτό γίνεται φανερό από το ότι, όση ώρα η Παρθένος ζητούσε να μάθει τον τρόπο, με τον οποίον θα γινόταν η κύηση, ο Θεός δεν κατερχόταν. Ενώ τη στιγμή που πείσθηκε η Παρθένος κι αποδέχθηκε την πρόσκληση, ολόκληρο το έργο με μιας πραγματοποιήθηκε· ο Θεός πήρε επάνω Του σαν ενδυμασία τον άνθρωπο κι έγινε μητέρα του Κτίστου η Παρθένος.... Και με αυτόν τον τρόπο η σάρκωση του Λόγου ήταν έργο όχι μόνο του Πατρός, που «ευδόκησε», και της Δυνάμεώς του, που «επεσκίασε», και του Αγίου Πνεύματος, που «επεδήμησε», αλλά και της θελήσεως και της πίστεως της Παρθένου.
Και καταλήγει ο Άγιος: Πόσο μεγάλη ήταν η πίστη της Παρθένου... και ποιό το μεγαλείο της ψυχής της, φανερώθηκαν με το γεγονός ότι η Παρθένος αποδέχθηκε και πίστεψε τον παράδοξο λόγο του Αγγέλου: ότι δηλαδή επρόκειτο να έρθει αληθινά ο Θεός στη γη και να φροντίσει προσωπικά ο ίδιος για τη σωτηρία μας και ότι αυτή θα είναι ικανή να διακονήσει συμμετέχοντας ενεργητικά σ’ αυτό το έργο! Ας είναι μακαρία αυτή που πίστεψε ότι θα πραγματοποιηθούν όσα της είπε ο Κύριος! "
Γι' αυτό η Εκκλησία δεν παύει να τιμά την Παναγία Μητέρα με κάθε τρόπο για να Της εκφράζει τις ευχαριστίες και την ευγνωμοσύνη της, για την αποφασιστικής σημασίας συμβολή της στην ενανθρώπηση του Κυρίου και Σωτήρος μας Ιησού Χριστού.
Αντίθετα, πόσο μεγάλο λάθος κάνουν όσοι, ενώ θέλουν να λέγονται χριστιανοί, δέν έχουν κατανοήσει το μεγαλείον της Θεοτόκου και δεν της αποδίδουν την δέουσα τιμή.
Εμείς όμως, ως Ορθόδοξοι πιστοί, με Παράδοση αιώνων, ας μη παύουμε να υμνούμε την Θεοτόκον, "τὴν ἀειμακάριστον καί παναμώμητον και Μητέρα του Θεοῦ ἡμῶν". Και συγχρόνως να την παρακαλούμε να μας βοηθήσει να μιμηθούμε κι εμείς τη δυνατή πίστη της, την υπακοή της, την ταπεινοφροσύνη της και την αφοσίωσή της στην αποστολή που της ανέθεσε ο Θεός· και όπως Εκείνη κι εμείς "ἑαυτούς καὶ ἀλλήλους καὶ πᾶσαν τὴν ζωὴν ἡμῶν Χριστῷ τῷ Θεῷ παραθώμεθα". Αμήν.