Μεγάλη εντύπωση προξενούν στον αναγνώστη τα Μαρτύρια των Επτά Μακκαβαίων αδελφών, της μητέρας τους Σολομονής και του διδασκάλου τους Ελεαζάρου, των οποίων τη μνήμη η Εκκλησία μας γιορτάζει την 1ην Αυγούστου. Τα μαρτύρια που υπέστησαν αναγράφονται συνοπτικά στο Β' Βιβλίο Μακκαβαίων κεφ. 6,18 έως 7,40 και αναλυτικά στο Δ' Μακκαβαίων κεφ. 5-18. (Παλαιά Διαθήκη).
Η πίστη όλων τους προς τον αληθινό Θεό, παρόλον ότι έζησαν τον 2ον αιώνα προ Χριστού, προξένησε τον θαυμασμό μεγάλων Πατέρων και Διδασκάλων της Εκκλησίας. Έγραψαν γι' αυτούς Εγκώμια ο Άγιος Αμβρόσιος, ο Μέγας Βασίλειος, ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος, ο Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος και άλλοι.
Ονομάζονται Μακκαβαίοι, διότι ανήκαν στην παράταξη των Ιουδαίων εκείνων της Ιερουσαλήμ, που έμειναν πιστοί στον αληθινό Θεό και αγωνίζονταν για την προστασία του Ναού της Ιερουσαλήμ από την βεβήλωση, που προξενούσαν οι ειδωλολάτρες κατακτητές· επίσης αγωνίζονταν και για την απελευθέρωση της πατρίδας τους από τους κατακτητές τους.
Το έτος 173 π. Χ. η Ιουδαία ήταν υποταγμένη στον βασιλιά της Συρίας Αντίοχο Δ'. Θεωρούσε τον εαυτό του ενσάρκωση του Δία, και απαιτούσε να τον λατρεύουν οι υπήκοοί του ως Θεό. Και επειδή οι Ιουδαίοι πίστευαν μόνο τον Ένα Θεό, προσπάθησε να τους εξαναγκάσει με βασανιστήρια να αρνηθούν τον Μωσαϊκό Νόμο. Ως απόδειξη ότι άλλαξαν τη πίστη τους θα ήταν, να φάνε χοιρινά κρέατα, που απαγορεύει ο Μωσαϊκός Νόμος.
Συνέλαβαν τον ιερέα του ναού της Ιερουσαλήμ Ελεάζαρο, (στον οποίο είχε αναθέσει την διδασκαλία των παιδιών της η Σολομονή), την ίδια την Σολομονή και τα επτά παιδιά της. Δεν είναι δυνατόν βέβαια να περιγράψουμε τα βασανιστήρια που υπεβλήθησαν οι άγιοι αυτοί Μάρτυρες, ούτε την ακλόνητη πίστη και τον ηρωισμό, με τον οποίον αντιμετώπισαν τα μαρτύρια αυτά.
Πρώτος μαρτύρησε ο διδάσκαλός τους Ελεάζαρος, ο οποίος με την αγάπη και την σταθερή πίστη του στον Ένα και αληθινό Θεό, επιβεβαίωσε με τον πλέον εμφατικό τρόπο αυτά που δίδασκε στους μαθητές του.
Επακολούθησαν τα μαρτύρια των παιδιών. Άρχισαν από τον μεγαλύτερο έως τον μικρότερο. Όλα τα παιδιά στάθηκαν αντάξια του διδασκάλου τους. Κοινή τους πεποίθηση ήταν τα λόγια τους προς τον βασιλιά: "Σύ μέν κακοποιέ ἄνθρωπε ἄθλιε, μᾶς ἀφαιρεῖς τήν παροῦσαν ζωή· ὅμως ὁ βασιλιᾶς του κόσμου, ὁ Θεός, ἐμᾶς πού πεθαίνουμε γιατί μένουμε πιστοί στούς Νόμους Του θά μᾶς ἀναστήσει, γιά νά ζήσουμε καί πάλι στήν αἰὠνια ζωή" (Μακκαβαίων Β' 7,9).
Μεταξύ τους δε, τα επτά αδέλφια ενισχύονταν με αυτά τα λόγια: «Είμαστε απόγονοι εκείνων που τους οδηγούσε στην έρημο την νύκτα η στήλη του πυρός και την ημέρα η νεφέλη· απόγονοι εκείνων, για τους οποίους η θάλασσα σχίστηκε και φάνηκε η ξηρά για να περάσουν και να σωθούν από τους εχθρούς που τους καταδίωκαν· εκείνων για τους οποίους κατέβαινε από τον ουρανό το μάννα για να τρέφονται. Δεν θα ενδώσουμε στις απειλές του τυρράνου. Με τον θάνατό μας θα κερδίσουμε την αιώνια ζωή. Κανένας από μας να μή φανεί προσκολλημένος στη ζωή αυτή και άτολμος».
Ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος, αναφερόμενος στον ηρωισμό των επτά αυτών νέων αναφωνεί: "Να παιδιά γενναία και μεγαλόψυχα! Βλαστήματα ευγενή ευγενούς μητέρας! Φιλότιμοι αγωνιστές της αλήθειας!"
Και η μητέρα των θαρραλέων αυτών παιδιών, που την υποχρέωσαν να παρακολουθεί όλο αυτό το δράμα των παιδιών της, τί στάση τήρησε; Έσφιξε τον πόνο της καρδιάς της και ενίσχυε τα παιδιά της να μείνουν πιστά στον αληθινό Θεό και να μη λιποψυχήσουν από τη σκληρότητα των βασανιστηρίων: "Ἔτι μικρόν, καί νενικήκαμεν" τους έλεγε η μητέρα. Η αγωνία της να μη αρνηθεί κανένα από τα παιδιά της τον αληθινό Θεό, υπερνικούσε τον μητρικό πόνο που έσχιζε την καρδιά της. Εντυπωσιασμένος ο Άγιος Γρηγόριος από την γενναία αυτή στάση της Αγίας Σολομονής αναφωνεί: "Ώ ψυχή ανδρεία σε γυνακείο σώμα! Ώ μεγαλόψυχη με θαυμάσια επίδοση μητέρα! Παρέδωσε τα παιδιά της με τη θέλησή τους στον Θεό και τα φρόντιζε, ώσπου να τα παραλάβει ο Θεός»!
Στο τέλος μαρτύρησε και η ηρωίδα μητέρα. Το ιερό Λείψανο της Αγίας Σολομονής διεσώθη και βρίσκεται σε μεγάλη λάρνακα στο δεξιό κλίτος του Πατριαρχικοῦ Ναοῦ, στην Κωνσταντινούπολη.
Αγαπητοί μου αδελφοί και αδελφές, υπέροχα πρότυπα προς μίμηση από τον καθένα μας, ορθώνονται μπροστά μας οι Άγιοι αυτοί Μάρτυρες.
Οι Κληρικοί να μιμηθούμε τον ιερέα Ελεάζαρο, ο οποίος με τη διδασκαλία του και το παράδειγμά του ενέπνευσε την αγάπη και την φλογερή πίστη προς τον αληθινό Θεό, στα πνευματικά του τέκνα.
Οι μητέρες να παραδειγματιστούν από την μητέρα Σολομονή και να ενδιαφέρονται όχι μόνον για τη σωματική και διανοητική διάπλαση των παιδιών τους, αλλά και για την πνευματική τους καλλιέργεια, δίνοντας πρώτες το παράδειγμα. Να φροντίζουν να συνδέουν από μικρά τα παιδιά τους με Πνευματικό Πατέρα, για να τα καθοδηγεί στην πνευματική ζωή, ώστε με την αύξηση της ηλικίας τους να αυξάνεται μέσα τους και η γνώση του αληθινού Θεού και η αγάπη και η πίστη των παιδιών τους προς Αυτόν.
Τα δε παιδιά και οι νέοι να αντλήσουν θάρρος και ηρωϊκό πνεύμα από τους γενναίους Μακκαβαίους αδελφούς. Να μην υποκύπτουν στους πειρασμούς και στις ποικίλλες πιέσεις που δέχονται καθημερινά, για να απομακρυνθούν από τον αληθινό Θεό και να υποκύψουν σε ψεύτικα είδωλα της εποχής μας. Όπως ασκούνται στα σωματικά αθλήματα, έτσι να ασκούνται και στα πνευματικά αγωνίσματα εναντίον των παθών. Έτσι αγνοί και ωραίοι, με όλα τα αναγκαία πνευματικά εφόδια, να ξανοίγονται στο πέλαγος της ζωής, με οδηγό τους πάντα τον Χριστό, που θα τους φέρει με επιτυχία στον τελικό προορισμό τους.