(Εβρ. 11,33-12,2)
Σήμερα που εορτάζουμε όλους τους Αγίους μαζί, η Εκκλησία μας επέλεξε να διαβάζεται η περικοπή από την προς Εβραίους Επιστολή του Αποστόλου Παύλου, που αναφέρεται στους αγώνες, τα μαρτύρια αλλά και στα κατορθώματα που επέτυχαν οι Άγιοι της Παλαιάς Διαθήκης, με την πίστη τους στον Θεό.
Ο Απόστολος αναφέρει συγκεκριμένα παραδείγματα Προφητῶν και Δικαίων, οι οποίοι επέτυχαν θαυμαστά κατορθώματα, όπως: ο νεαρός Δαβίδ νίκησε τον ισχυρό Γολιάθ· ο Δανιήλ "ἔφραξεν στόματα λεόντων"· οι τρεις παίδες στη Βαβυλώνα "ἔσβησαν τή δύναμη της φωτιάς", και πολλοί άλλοι με την πίστη τους πέτυχαν όσα ανθρωπίνως ήταν αδύνατον να γίνουν.
Στη συνέχεια, παρουσιάζει ο Παύλος την πίστη και γενναιότητα, με την οποία αντιμετώπισαν οι αφοσιωμένοι στον Θεό άνθρωποι τα φρικτά μαρτύρια: "Ἄλλοι δοκίμασαν ἐξευτελισμούς καί μαστιγώσεις, ἀκόμη καί δεσμά και φυλακίσεις. Λιθοβολήθηκαν, πριονίστηκαν, θανατώθηκαν μέ μάχαιρα... ἔζησαν σέ στερήσεις... πλανήθηκαν σέ ἐρημιές καί βουνά, σέ σπηλιές καί σέ τρύπες τῆς γῆς" (στίχ. 36-38).
Όλους αυτούς τους ήρωες της πίστης φέρουμε στη μνήμη μας σήμερα και τους τιμούμε. Μαζί τους τιμούμε και το πλήθος των Μαρτύρων και όλων των Αγίων, που αναδείχθηκαν κατά τους χριστιανικούς χρόνους, όπως είναι: Οι Ομολογητές, που ομολόγισαν την καλή ομολογία «ἐνώπιον ἐθνῶν τε καί βασιλέων» (Πράξ. 9, 15). Οι Ιεράρχες, που εποίμαναν με αγιότητα βίου και πνεύμα θυσίας τό ποίμνιο, που τους εμπιστεύτηκε ο Χριστός, και το στήριξαν στήν ορθή πίστη. Οι Όσιοι και οι ασκητές, που σταύρωσαν τη σάρκα «σύν τοῖς παθήμασι καί ταῖς ἐπιθυμίαις» (Γαλάτ. 5, 24). Οι απλοί άνθρωποι που έζησαν μέσα στην κοινωνία με τους τόσους πειρασμούς και τις απερίγραπτες θλίψεις και δοκιμασίες, ἀλλά με την υπομονή τους και την εμπιστοσύνη τους στο Θεό, όλα τα υπερνίκησαν και έμειναν πιστοί μέχρι θανάτου.
Όσων Αγίων τα ονόματα είναι γνωστά η Εκκλησία τους εορτάζει και την ημέρα του μαρτυρίου τους ή της κοιμήσεώς τους, καθόλη τη διάρκεια του έτους. Υπάρχουν όμως και πολλοί άγνωστοι Άγιοι. Κι αυτός ήταν ένας ακόμη λόγος που η Εκκλησία μας καθιέρωσε να εορτάζεται η μνήμη όλων των Αγίων, γνωστών και αγνώστων, σήμερα Κυριακή μετά την Πεντηκοστή, και να τους προβάλλει ως πνευματικούς καρπούς των ευεργετικών ενεργειών του Αγίου Πνεύματος.
Ένα σημείο που θα πρέπει να επισημάνουμε είναι ότι οι Άγιοι δεν ήσαν μόνον Επίσκοποι, Ιερείς και Μοναχοί. Ήσαν και λαϊκοί, άνδρες και γυναίκες, που ασκούσαν διάφορα επαγγέλματα. Στρατηγοί ένδοξοι, σαν τον Άγιο Γεώργιο και απλοί στρατιώτες· φιλόσοφοι σαν την Αγία Αικατερίνα, αλλά και αγράμματοι· παντοπώλες, κηπουροί, ράφτες, μάγειροι, ζωγράφοι. Αναδείχθηκαν Άγιοι και άνθρωποι, που ασκούσαν επαγγέλματα αντίθετα προς το Ευαγγέλιο, όπως ήσαν δήμιοι, που βασάνιζαν και θανάτωναν τους Μάρτυρες, μάγοι, γυναίκες ελευθερίων ηθών και άλλοι, οι οποίοι όμως με την ειλικρινή τους μετάνοια, όπως η Μαρία η Αιγυπτία, έζησαν μετά ισάγγελον πολιτείαν.
Όταν λοιπόν εμείς βλέπουμε ότι πλήθη συνανθρώπων μας, που έζησαν μέσα σε οικογένειες, με τα γνωστά προβλήματα, μέσα σε παρόμοιο με το δικό μας κοινωνικό περιβάλλον, στο οποίο συνήθως κυριαρχεί η διαφθορά, το ψέμμα, η αδικία, που άσκησαν τα ίδια επαγγέλματα με μας, και με την αναγεννητική χάρη του Αγίου Πνεύματος αναδείχθηκαν Άγιοι, δεν μας μένει καμμία αμφιβολία ότι κι εμείς μπορούμε να τους μιμηθούμε. Και αυτό δεν είναι κάτι το ακατόρθωτο. Αφού και αυτοί, πρώτα, ήσαν σαν κι μας, έζησαν τους ίδιους πειρασμούς και δυσχέρειες. Ο καλύτερος, δε, τρόπος για να τιμήσουμε τους Αγίους, λέγει ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, στην Ομιλία του εις Μάρτυρας, είναι να προσπαθήσουμε να τους μιμηθούμε στη ζωή μας: "Τιμή Μάρτυρος, μίμησις Μάρτυρος", είναι η χαρακτηριστική φράση του, στην " Ὁμιλία εἰς Μάρτυρας".
Και ο Απόστολος Παύλος, σε αυτή την προτροπή καταλήγει στην Επιστολή του:
"Έχοντας, λοιπόν, γύρω μας τόσο μεγάλη στρατιά Μαρτύρων -και λοιπών Αγίων- ας τινάξουμε από πάνω μας κάθε φορτίο, και την αμαρτία, που εύκολα μας εμπλέκει, κι ας τρέχουμε με υπομονή το αγώνισμα του δύσκολου δρόμου, που έχουμε μπροστά μας. Ας έχουμε τα μάτια μας προσηλωμένα στον Ιησού, που μας έδωσε την πίστη, την οποία και τελειοποιεί" μέσα στην ψυχή μας.
Αγαπητοί μου αδελφοί και αδελφές, όπως λέγει και ο χριστιανός ποιητής: "Μέσα μας τρέχει ηρώων αίμα, είμαστε απόγονοι Μαρτύρων". Αυτό να το θυμόμαστε πάντα· να τιμούμε με ευλάβεια την μνήμη των Αγίων· να επικαλούμαστε τις πρεσβείες τους στον αγώνα της ζωής· και με το βλέμμα πάντα στραμμένο στου Χριστού τη Μορφή, να προσπαθούμε να μοιάσουμε στους Αγίους μας, για να αξιωθούμε κι εμείς να ευφραινόμαστε μαζί τους αιώνια στην ουράνια Βασιλεία του Θεού. Αμήν.