(Λουκ. 18,10-14)
Όλους μας εντυπωσιάζει η παραβολή του ταπεινού Τελώνη και του υπερήφανου Φαρισαίου, που ακούσαμε σήμερα, πρώτη Κυριακή του Τριωδίου. Η πλέον κατανυκτική αυτή περίοδος του Εκκλησιαστικού Έτους μας προετοιμάζει για τα μεγάλα γεγονότα των Παθών και της Ανάστασης του Κυρίου μας. Η Εκκλησία μας τις ημέρες αυτές θα μας καλέσει σε περισσότερες λατρευτικές ευκαιρίες και τρεις εβδομάδες αργότερα από σήμερα θα αρχίσουμε και να νηστεύουμε από ωρισμένες τροφές.
Όμως υπάρχει ένας μεγάλος κίνδυνος. Άν και όλα αυτά τα τηρήσουμε, όλα να πάνε χαμένα, άν αφήσουμε τον εγωϊσμό μας να κυριαρχήσει μέσα μας. Ο Φαρισαίος, μας είπε ο Κύριος με την Παραβολή Του, προσευχόταν πολύ· νήστευε με ακρίβεια· έκανε πολλές ελεημοσύνες στους φτωχούς. Και όμως καταδικάστηκε από τον Θεό. Διότι όλα αυτά τα έκανε όχι από υπακοή και αγάπη στο Θεό, αλλά για να τον επαινούν οι άνθρωποι, Τι κρίμα, αλήθεια! Να κτίζει κανείς επί χρόνια, με κόπους και στερήσεις ένα μεγαλοπρεπές σπίτι για να κατοικήσει, και με τα ίδια του τα χέρια να βάζει στα θεμέλιά του μια νάρκη και να το ανατινάζει στον αέρα!
Έτσι γίνεται, διότι δεν υπάρχει ποιό επικίνδυνος τρομοκράτης της ψυχής του ανθρώπου από τον εγωϊσμό. Άφθονα τα παραδείγματα από την Αγία Γραφή:
- Τον Εωσφόρο και το Τάγμα του ο εγωισμός τους έκανε από Αγγέλους δαίμονες.
- Τον Αδάμ και την Εύα, που ζούσαν τρισευτυχισμένοι, τους έδιωξε από τον Παράδεισο.
- Τον βασιλιά Ηρώδη Αγρίπα ενώ ρητόρευε, χτυπήθηκε από ξαφνική αρρώστια, γέμισε σκουλήκια και πέθανε, επειδή δέχτηκε να δοξαστεί ως Θεός (Πράξ. 12,23).
- Τον κάθε άνθρωπο η υπερηφάνεια τον απομακρύνει από τον Θεό και τον καθιστά εχθρό του Θεού, αφού "Ὁ Θεός ὑπερηφάνοις ἀντιτάσσεται," (Ιακώβου 4,6).
Όταν λοιπόν, εμείς γνωρίζουμε όλα αυτά, πώς αντιμετωπίζουμε το θέμα του εγωϊσμού, τον οποίον τις περισσότερες φορές δεν τον παίρνουμε είδηση;
Πρώτον, να συνειδητοποιήσουμε ότι η ψυχή μας είναι πάντοτε τρωτή από τον θανατηφόρον αυτόν πνευματικόν "ιόν" (virus) της υπερηφανείας; Όπως λαβαίνουμε μέτρα προστατευτικά για να μή μολυνθούμε από θανατηφόρους ιούς, οι οποίοι μπορούν και θάνατον σωματικό να επιφέρουν, έτσι και με ακόμη μεγαλύτερη προσοχή να αντιμετωπίζουμε τον ιόν του εγωϊσμού που επιφέρει πνευματικόν θάνατον.
Δεύτερον να επισημάνουμε τα συμπτώματα αυτής της πνευματικής αρρώστιας.
Και ποιά είναι αυτά;
- Όταν συγκρίνω τον εαυτόν μου με τους άλλους και αισθάνομαι ότι εγώ είμαι καλύτερος από όλους, μοιάζω με τον Φαρισαίο που κατεδίκασε ο Χριστός.
- Όταν καυχιέμαι για τις αρετές μου, τα καλά μου έργα και τις επιτυχίες μου, ξεχνώ τον Θεό και αισθάνομαι ότι εγώ τα επέτυχα αυτά, μοιάζω με τον Φαρισαίο.
- Όταν κατακρίνω τους άλλους και τους θεωρώ αμαρτωλούς, τον δε εαυτόν μου καλόν χριστιανό, που όλα καλά τα κάνω, ακολουθώ το παράδειγμα του Φαρισαίου.
- Όταν θυμώνω με τον άλλον γιατί με παρατήρησε για τα σφάλματά μου.
- Όταν συμβεί να διαταραχθούν οι σχέσεις μου με τον συνάνθρωπόν μου, θεωρώ ότι εγώ δεν έφταιξα σε τίποτε και ρίχνω την αιτία εξ ολοκλήρου στον άλλον, ενώ μπορεί κι εγώ να έδωσα κάποια αιτία και δεν θέλω να το παραδεχθώ, φανερώνω τον εγωϊσμό μου.
Αυτά και τόσα άλλα παρόμοια είναι εκδηλώσεις εγωϊσμού, που αν δεν προσέξουμε κινδυνεύει η σωτηρία της ψυχής μας. Διότι ο εγωϊστής αγαπάει μόνον τον εαυτόν του και κανέναν άλλον άνθρωπο, οπότε απομαμακρύνεται ψυχικά από το περιβάλλον του και ζεί μια θλιβερή μοναξιά. Αλλά ούτε τον Θεό αγαπά, με αποτέλεσμα να διακοπεί η σχέση μαζί Του και να στερηθεί την χαρά της κοινωνίας μαζί Του στην ουράνια Βασιλεία Του.
Αδελφοί μου, το κατάντημα του Φαρισαίου ας κινητοποιήσει όλους μας σε διαρκή αγώνα κατά του επικίνδυνου αυτού θηρίου του εγωϊσμού.